Το παρακάτω κείμενο είναι παρόμοιο με ομιλία που έδωσε ο υποφαινόμενος στο Reflections at Death Disco το Σεπτέμβριο του 2017, σε αφιέρωμα για το Death Note.

Θεωρία παιγνίων ονομάζεται ο κλάδος των οικονομικών, όπου δύο οι περισσότεροι “παίχτες” (δηλαδή οντότητες που μπορεί να είναι επιχειρήσεις ή φυσικά πρόσωπα) συμμετέχουν σε ένα κοινό “παίγνιο”. Δηλαδή σε μία συνεργατική ή/και ανταγωνιστική δραστηριότητα παίρνοντας ορθολογιστικές αποφάσεις για να μεγιστοποιήσουν το όφελός τους. Για παράδειγμα, δύο επιχειρήσεις που πουλάνε απορρυπαντικά, ρυθμίζουν την τιμή τους έτσι ώστε να επιτύχουν το μέγιστο δυνατό κέρδος, υποθέτοντας ότι και ο ανταγωνιστής θα κάνει το ίδιο.

Αυτό φυσικά οδηγεί, σε περιπτώσεις, σε τρομερά πολύπλοκα συστήματα με πολλές παραμέτρους και αφάνταστη πολυπλοκότητα. Σκεφτείτε ότι ο πιο γνωστός επιστήμονας του συγκεκριμένου κλάδου ήταν ο John Nash, και όλοι είδατε πώς κατέληξε στο “A Beautiful mind”…

Βέβαια, το αφιέρωμα δεν ήταν Reflections of Varoufakis, οπότε θα πάω στο ψωμί. Το οποίο ψωμί είναι το manga του Death Note.

Για αρκετά χρόνια βαριόμουν να διαβάσω το Death Note

ΟΚ, το παραδέχομαι. Δεν ήταν από τα πιο έξυπνα πράγματα που έχω κάνει στη ζωή μου. Όταν όλοι (και όταν λέμε όλοι εννοούμε ΟΛΟΙ) μου πρότειναν να δω το Death Note εγώ έλεγα “ναι”. Μέσα μου ήξερα ακριβώς τι θα έβλεπα: Θα τρώγαμε έναν τόμο με τον Light να βρίσκει το τετράδιο, να το δοκιμάζει, να πεθαίνει κάποιος, να φρικάρει, να το παρατάει, να συμβαίνει κάτι τραγικό, να το ξαναπαίρνει και να έχει τύψεις για ότι κάνει. Και κάπου στα μισά του δεύτερου θα σκάει ο L.

Με έκπληξη, χαρά και απορία διαπίστωσα ότι το Death Note δεν είναι έτσι. Στις πρώτες είκοσι σελίδες ο Light όχι μόνο είχε βρει το τετράδιο, αλλά μέχρι να τον ανακαλύψει ο Shinigami είχε ξεπαστρέψει αρκετό κόσμο γιαδύο ομάδες ποδοσφαίρου – ανάμεσά τους και κάτι κάγκουρες από το Μπουρνάζι του Τόκυο…

Και στο καπάκι πάμε στο όλο νόημα του Death Note, μιας και σκάει ο L… Γιατί, κακά τα ψέματα, το ψοφοτέφτερο που γράφεις το όνομα κάποιου και αυτός τα τινάζει είναι μία πανέξυπνη ιδέα – πρακτικά ότι ο κάθε emo έφηβος ευχόταν να ήταν το λεύκωμά του στο γυμνάσιο – αλλά στην πράξη δεν είναι κάτι περισσότερο από ένα εύρημα για να προσεγγίσει τον πυρήνα του manga, που είναι το παιχνίδι γάτας-ποντικιού μεταξύ Light και L. Πράγματι, μεγάλο μέρος της πλοκής είναι ο ένας να προσπαθεί να σκεφτεί τι θα σκεφτεί ο άλλος ότι θα σκεφτεί αυτός για να πιάσει/σκοτώσει τον άλλον.

Δηλαδή η θεωρία παιγνίων σε όλο της το μεγαλείο.

Και το γαμάτο; Όλο αυτό είναι απίστευτα ενδιαφέρον.

Τα σχέδια επί σχεδίων δύο μεγαλοφυών χαρακτήρων είναι τόσο ωραία στημένα που σε βάζουν να ισορροπείς στην κόψη του ξυραφιού. Είναι σαν να βλέπεις σύγκρουση Σέρλοκ-Μοριάρτι, με τον Μοριάρτι να είναι ο πρωταγωνιστής και να έχει καλούς σκοπούς. Και ενώ θα περίμενε κανείς υπερβία σε φάση “Βλέπω το θάνατό σου”, στην πράξη όλες η βία είναι ελάχιστη. Και όποτε φαίνεται ότι ο ένας παίρνει το πάνω χέρι τσουπ! Να ο άλλος που του τη φέρνει.

Πάνω που λες “θα αρχίσει να κουράζεται η ιστορία” σου πετάει μέσα και άλλους παίχτες. Σκάει πχ η Μίσα που ψάχνει τον Kira. Έχουμε τον πατέρα του Light που είναι μεταξύ Light και L. Πιο μετά υπάρχουν και άλλοι Kira, ο M και ο N. Διάολε, μέχρι και οι Shinigami που σκάνε έχουν κι αυτοί τα δικά τους σχέδια, όσο μη-ανθρώπινα κι αν είναι αυτά.
Και φυσικά πολλοί από τους παίχτες αυτούς φεύγουν άκλαφτοι, αλλιώς δε θα ήταν Death Note αυτό που κουβαλάνε. Έτσι, και αγωνία αισθάνεσαι για τους χαρακτήρες, μιας και κανένας δεν είναι σίγουρο ότι θα τη βγάλει καθαρή, και ταυτόχρονα η πολυπλοκότητα μένει σε επίπεδα που δε χρειάζεσαι διδακτορικό στα υπολογιστικά μαθηματικά για να καταλάβεις τι συμβαίνει…

Ακολουθεί ελαφρό spoiler για τα τελευταία τεύχη – και το πώς ενισχύουν ακόμα περισσότερο το θέμα της θεωρίας παιγνίων.

Αλήθεια, αν εσείς αν είχατε Death Note, τι θα γράφατε πρώτα; Τα ονόματα των παραγωγών της τηλεταινίας του Netflix ή κάποιου άλλου;