Ποια είναι η πρώτη λέξη που σκέφτεστε όταν σας πούνε Lovecraft; Μήπως είναι ‘Πλοκάμια’;

Πολύ συχνά, όταν σκεφτόμαστε τον Lovecraft, το μυαλό μας πηγαίνει στον Κθούλου. Ξέρετε, τερατωδίες που δε χωράνε σε περιγραφές και πολλά πλοκάμια.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Νομίζω υπάρχουν τρεις λόγοι.

Ο πρώτος: Οι ιδέες του Lovecraft είναι ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΕΣ!

Ο Lovecraft, μαζί με τον Μπραμ Στόκερ και τον Ρίτσαρντ Μάθεσον είναι οι τρεις συγγραφείς που έφτιαξαν τον σύγχρονο τρόμο. Ο Στόκερ με το Δράκουλα έγραψε πρακτικά τον κώδικα ΝταΒίντσι του 19ου αιώνα. Ένα τεχνοθρίλερ που πήρε το γοτθικό μυθιστόρημα από τα κάστρα της Τρανσυλβανίας στο σύγχρονο κόσμο.

Ο Ρίτσαρντ Μάθεσον το πήγε στο μέσο αμερικάνικο προάστιο.

Και ο Lovecraft απογύμνωσε το γοτθικό μυθιστόρημα από την έννοια του καλού και του κακού. Το “κακό” στον Lovecraft είναι κάτι το ξένο, το απόκοσμο, που μας βλέπει σαν μυρμήγκια. Είναι ο πρώτος που βάζει επιστημονικές εξηγήσεις στο υπερφυσικό, όπως παράλληλες διαστάσεις, κβαντικά φαινόμενα και τη θεωρία της σχετικότητας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι Τα όνειρα στο σπίτι της μάγισσας.

Ο δεύτερος λόγος: Εντελώς μεταξύ μας… Οι ιστορίες του Lovecraft δε διαβάζονται.

Ναι, το ξέρω, θέλετε να με λιντσάρετε, αλλά σοβαρά. ΔΕ. ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ.

Ειδικά στο πρωτότυπο. Είναι κάτι βλαχομπαρόκ κείμενα με ατελείωτες, παντελώς άγνωστες λέξεις για όλους όσους δεν ξέρουμε απέξω τον Οδυσσέα του Joyce που εκτοξεύονται σε προτάσεις-σιδηροδρόμους, σα να έχει ο συγγραφέας δημιουργικό οργασμό.

Και έχει και ανύπαρκτους χαρακτήρες, ξύλινο διάλογο και όλα τα κακά της μοίρας του.

Όμως, θα είναι ψέμα αν πω ότι ο Lovecraft έγραφε κακές ιστορίες. Γιατί οι ιστορίες του είναι καταπληκτικές, με εξαιρετικές ιδέες και δυνατές κορυφώσεις. Είναι από τους λίγους συγγραφείς που με κάνει να ανατριχιάζω.

Αλλά η γραφή του είναι ΚΑΚΗ. Τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα, αλλά όχι ότι και για την εποχή του ήταν καμία πενάρα. Ακόμα και ο ίδιος, στις συμβουλές συγγραφής που είχε γράψει, έλεγε να αποφεύγονται όλα αυτά που έκανε ο ίδιος

 

Και να πάμε στον τρίτο λόγο: H κληρονομιά του

Τον Lovecraft τον μάθαμε χάρη στον August Darleth. Που είναι ο πρώτος συγγραφέας fanfic.

Κοινώς, πήρε δώδεκα ιστορίες με τον Κθούλου και έφτιαξε μία μυθολογία με καλό, κακό, στοιχειακούς θεούς και όλα αυτά που ξέρουμε σήμερα ως μυθολογία Κθούλου.

Και που συνεχίστηκε από μερικούς καταπληκτικούς συγγραφείς, όπως ο Ρόμπερτ Μπλοχ, ο Ρόμπερτ Χάουαρντ, ο Φριτς Λίεμπερ και το Ράμσει Κάμπελ. Οι οποίοι πέταγαν αναφορές ο ένας στις ιστορίες του άλλου (με αποκορύφωμα τον Λαβκραφτ και τον Μπλοχ που σκότωνε ο ένας τον άλλο στις ιστορίες του) δίνοντας έτσι το πρώτο shared universe. Κάτι σαν το MCU δηλαδή, αν οι χαρακτήρες του πέθαιναν ή τρελαίνονταν στο τέλος της ταινίας

Και αυτές οι αναφορές δημιούργησαν και έναν μύθο γύρω από το Necronomicon και τον ίδιο το Lovecraft

Οι πιο πολλοί μάθαμε τον Lovecraft από το επιτραπέζιο Call of Cthulhu, από τα διάφορα βίντεο γκέημ, από τους διάφορους Κθούλου που έχουν κατακλύσει όλη την ποπ κουλτούρα.

Και αυτό είναι κρίμα.

Γιατί ο μύθος του Κθούλου είναι μόνο 12 ιστορίες. Συν κάποιες από τις συνεργασίες του και πολλές ιστορίες που ολοκλήρωσε ο Ντάρλεθ. Και ούτε οι μισές δεν έχουν πλοκάμια μέσα.

Αναφέρω ονόματα:

1. “The Nameless City“
2. “The Hound“
3. “The Festival“
4. “The Call of Cthulhu“
5. “The Dunwich Horror“
6. “The Whisperer in Darkness“
7. “The Dreams in the Witch House“
8. “At the Mountains of Madness“
9. “The Shadow Over Innsmouth“
10. “The Shadow out of Time“
11. “The Haunter of the Dark“
12. “The Thing on the Doorstep“
13. “History of the Necronomicon“ (short essay)
14. Fungi from Yuggoth (poem)

Μαζί με κάμποσες συνεργασίες που είχε κάνει. Θυμάστε που σας έλεγα ότι πρωτοδιάβασα Lovecraft από τις συνεργασίες του

Και αυτό αφήνει έξω τεράστιο μέρος από το έργο του. Πχ την Αγαπημένη μου νουβέλα Η περίεργη υπόθεση του Τσαρλς Ντέξτερ Γουόρντ. Ή το Μοντέλο του Πίκμαν. Ή το φρικιαστικό «Η εικόνα στο σπίτι» ή, κατά εμέ, την απόλυτη ιστορία κοσμικού/Lovecraft-ικού τρόμου. Το χρώμα που ήρθε από το διάστημα.

Και, επίσης, από όλες αυτές τις ιστορίες ο Κθούλου εμφανίζεται μοναχά στην ομώνυμη και ζήτημα αν αναφέρεται και σε άλλες τρεις.

Γιατί ο Lovecraft-ικός τρόμος είναι κάτι πολύ περισσότερο από χνουδωτά πλοκάμια.

Ο Lovecraft-ικός τρόμος είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.

Για να τον παραφράσω, είναι το να πλέεις σε μία όμορφη ακρογυαλιά και μετά να βγαίνεις λίγο έξω και να βρίσκεσαι σε έναν ωκεανό αβεβαιότητας. Όπου παραμονεύουν οντότητες που σε βλέπουν είτε σα φαγητό τους είτε σαν ψύλλο.

Είναι σα να πηγαίνεις στο πατρικό σου και να μαθαίνεις ότι είσαι το παιδί του τοπικού μπαμπούλα και των τοπικών κανιβάλων. Και αυτός ο μπαμπούλας – ποτέ δεν έχεις εικόνα του πώς ακριβώς μοιάζει.

Την πρώτη φορά που βγαίνεις από το υπόγειο που κατοικείς ανακαλύπτεις ότι έχεις τη φάτσα τέρατος.

Ο τρόμος στο Lovecraft είναι το ότι όλα όσα ξέρεις για τον κόσμο ξαφνικά καταρρέουν κάτω από τα πόδια σου – και μένεις στο κενό.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά είσαι πολύ ασήμαντος για να αντιδράσεις, αφήνεις τα ρεύματα του ωκεανού να σε παρασύρουν στην τρέλα – γιατί το ανθρώπινο μυαλό δε μπορεί να χωρέσει την ασημαντότητά του…

Και αν αυτό δε σας τρομάζει… ειλικρινά, σας φοβάμαι.

Αυτό, βέβαια, δύσκολα μεταφράζεται οπτικά.

Το “Στο στόμα της τρέλας” του Κάρπεντερ ίσως είναι η μόνη ταινία που καταφέρνει να αποδώσει τον Lovecraft-ικό τρόμο. Άντε, να βάλουμε μέσα και τον “Αφανισμό”, που είναι ταινία βασισμένη σε βιβλίο του Jeff VanDerMeer, και που είναι ταυτόχρονα και η καλύτερη μεταφορά του “Χρώματος από το Διάστημα”.

Έτσι, οι επιλογές που έχει κανείς να ανακαλύψει το τι είναι ο Λαβκραφτικός τρόμος είναι οι εξής λίγες: Οι ιστορίες του, που, όπως είπα, δε διαβάζονται.