Νομίζετε ότι ξέρετε τι σημαίνει τρόμος;
Κάποιοι από εσας, οι αισιόδοξοι, πιθανότατα θα φαντάζεστε ότι το παρόν άρθρο είναι μία ρομαντική αναπόληση του πώς είχα κάποτε μία όμορφη γειτόνισα που μία ημέρα μου έδωσε να διαβάσω έναν Κινγκ, έναν Λάβκραφτ, έναν Μπάρκερ ρε παιδί μου. Μια geeky coming of age ιστορία αθωότητας με γλυκόπικρο τέλος ή κάτι παρόμοιο.
Προφανώς δε με διαβάζετε αρκετά, γιατί έχω ήδη γράψει πώς διάβασα πρώτη φορά τρόμο.
Όχι, μιλάω για το βιβλίο “Το κορίτσι της διπλανής πόρτας” του Τζακ Κέτσαμ.

Η πρώτη φορά που το διάβασα ήταν πριν δώδεκα νομίζω χρόνια. Είχα διαβάσει στο sff.gr διθυράμβους για το πόσο καλό και τρομαχτικό βιβλίο ήταν και έτσι φρόντισα να το προμηθευτώ. Ήταν ένα βράδυ, γύρω στις 9, όταν είπα να το ανοίξω λίγο να διαβάσω.
Τέσσερις ώρες μετά το είχα τελειώσει και ήθελα απελπισμένα να κάνω ένα καυτό ντους για να συνέλθω. Για να νιώσω καθαρός. Το βιβλίο με είχε κάνει να νιώσω πραγματικά βρώμικος.

Βλέπετε, ως τότε το πιο ακραίο πράγμα που είχα διαβάσει ήταν Clive Barker και ο Κέτσαμ ήταν ένα σοκ. Για χρόνια, και αφού βυθίστηκα ακόμα πιο βαθιά στον τρόμο, ήθελα να ξαναδιαβάσω το βιβλίο. Όμως δίσταζα.

Δίσταζα επειδή φοβόμουν.

Φοβόμουν επειδή αυτή τη φορά ήξερα τί με περιμένει ανάμεσα στα καλύμματα του βιβλίου.
Και ταυτόχρονα φοβόμουν ότι, αυτή τη φορά, ίσως να μην ήταν το συγκλονιστικό βιβλίο που είχα διαβάσει τότε.
Τελικά το ξαναδιάβασα φέτος, ως ένα τελευταίο αντίο στον συγγραφέα που μας άφησε στην αρχή του 2018.

Τι κάνει το Κορίτσι της Διπλανής Πόρτας τόσο τρομαχτικό;

Αυτό κι αν είναι μία καλή ερώτηση.

Η δεύτερη ανάγνωση ήταν περίεργη, και μου πήρε παραπάνω από μία καθισιά.

Θες επειδή αυτή τη φορά πήγαινα αργά για να προσέξω τις αφηγηματικές τεχνικές του συγγραφέα;

Θες επειδή ήξερα τί με παραμόνευε σε εκείνο το υπόγειο και ήθελα να αγήσω την επίσκεψή μου σε αυτό;

Δεν ξέρω, νομίζω λίγο και από τα δύο.

Ναι, αν δεν το καταλάβατε η δεύτερη ανάγνωση ήταν τόσο έντονη όσο και η πρώτη. Αν δεν έχετε διαβάσει το βιβλίο τρέχτε να το κάνετε τώρα!
Επίσης, ακολουθούν και spoiler.

Θα το ομολογήσω, ήμουν τόσο μπερδεμένος όσο και ο αφηγητής μας, ο David. Για όσους δεν ξέρουν το βιβλίο, η ιστορία είναι απλή:
Είμαστε στην Αμερική, στη δεκαετία του 50. Δύο κορίτσια μένουν ορφανά και τα στέλνουν να μείνουν σε μία μακρινή θεία τους. Αυτή είναι ψυχικά διαταραγμένη, κλείνει τη μεγαλύτερη στο υπόγειο (που ο πρώην άντρας της είχε μετατρέψει σε πυρηνικό καταφύγιο). Και μαζί με τα παιδιά της γειτονιάς τη βασανίζει.
Ευχάριστα καθημερινά πράγματα δηλαδή…

Το πρώτο πράγμα που πρόσεξα είναι πόσο επιτυχημένα ο Κέτσαμ προοικονομεί τα όσα θα γίνουν. Η πρώτη πρόταση, “Νομίζετε ότι ξέρετε τι σημαίνει πόνος;” σε πιάνει από τα αρχίδια και αρχίζει να σου τα στρίβει. Όπως είχε γράψει πετυχημένα ένας φίλος σε κριτική του, δύο μοίρες ανά σελίδα.
Τα πρώτα κεφάλαια μας δείχνουν την ειδυλιακή Αμερικάνικη κωμόπολη. Όπου όλα είναι όμορφα και απλά, όμως, μαζί με κάθε ρομαντική περιγραφή, ο συγγραφέας φροντίζει να σου πετάξει και μία λεπτομέρεια για το πόσο σάπια είναι τα πράγματα.
Μόνο η πρώτη γνωριμία του αφηγητή David με τη Meg, τη μεγάλη αδερφή, έχει ομορφιά, αθωότητα. Δεν υπάρχει κανένα “αλλά”, όταν γνωρίζονται στο ρυάκι εκείνο. Εκτός από… αυτό που έχει φροντίσει ήδη να μας πει απέξω απέξω ο ενήλικας πια David που μας αφηγείται την ιστορία του.

Η γραφή του Κέτσαμ είναι αυτή που πρέπει. Λιτή, απέριτη. Μικρές, κοφτές φράσεις. Τίποτα δεν περισσεύει. Φράσεις που χτυπάνε σα γροθιές στο ψαχνό, όποτε χρειάζεται. Δεν αφαιρούν τίποτα από την ιστορία.

Και ας πάμε σε αυτό που λατρεύω στα βιβλία του Κέτσαμ.

Αυτό που εδώ, στο “Κορίτσι της Διπλανής Πόρτας” καταφέρνει καλύτερα από ποτέ. Την αίσθηση της κλιμάκωσης.
Το βιβλίο ξεκινάει με μια εικόνα της λεγόμενης Americana στην οποία πέφτουν δυσοίωνες σκιές. Στη συνέχεια μικρά περιστατικά αρχίζουν να σκοτεινιάζουν κι άλλο την εικόνα. Μικρά περιστατικά βίας, σαδισμού, επιβολής, σεξουαλικής πείνας μπαίνουν σιγά σιγά στο κείμενο.
Και μετά φτάνουμε στο υπόγειο.
Και στο παιχνίδι.
Στους κανόνες που συνεχώς αλλάζουν. Που κλιμακώνουν μέχρι το αναπόφευκτο. Το κεφάλαιο 42. Και συνεχίζουν.
Ο Κέτσαμ δε διστάζει να μας δείξει τη βία γλαφυρά. Ποτέ δε δίσταζε. Μας δίνει σκληρές εικόνες. Ξέρει όμως και πού να κόψει την περιγραφή, ώστε η φρίκη να μην καταλήξει αυτοπαρωδία. Το κεφάλαιο 42, που σας έλεγα, είναι στα πέντε πιο τρομαχτικά πράγματα που έχω διαβάσει στη ζωή μου, και αυτό επειδή τα όσα είναι γραμμένα σε αυτό είναι τα απολύτως απαραίτητα για να βιώσουμε τη φρίκη των όσων συμβαίνουν.

Το Κορίτσι της Διπλανής Πόρτας δεν είναι torture porn

Είναι πολύ εύκολο να εστιάσει κανείς στη βία στο έργο του Κέτσαμ. Και δεν είναι παράλογο, από το Νεκρή Σαιζόν, το πρώτο του βιβλίο, προσπαθούσε να περάσει στο χαρτί την ατμόσφαιρα των σπλάττερ ταινιών που έβλεπε σε κακόφημους κινηματογράφους.
Όμως πάντα είχε υπόψη του την ψυχολογία των χαρακτήρων.
Στο Κορίτσι, τίποτα δε θα ήταν το ίδιο αν δεν ήταν γραμμένο από τα μάτια του David. Ο πρωταγωνιστής είναι αντιπαθητικός. Και ταυτόχρονα συμπάσχεις μαζί του. Είναι ένα αγόρι που γίνεται μάρτυρας σε κάτι που δεν είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει. Είναι κομμάτι του όχλου και ταυτόχρονα άτομο, σε μία εποχή που ήταν πιο σημαντικό να συμμορφώνεσαι από το να κάνεις το σωστό.
Είναι σαν περαστικός που βλεπει ένα δυστύχημα και δεν μπορεί να τραβήξει το βλέμμα του. Που απολαμβάνει το θέαμα κι ας ξέρει ότι είναι λάθος.
Ο David είναι ο αναγνώστης/θεατής τρόμου, που θέλει να δει κάτι που ξέρει ότι θα μετανιώσει, που θέλει άλλο ένα τσικ αδρεναλίνης από την φρίκη που αντικρίζει.

[bctt tweet=”Ο David, από το Κορίτσι της Διπλανής Πόρτας, είναι ο αναγνώστης που δε θα κλείσει το βιβλίο αηδιασμένος, παρά θα συνεχίσει να διαβάζει για να δει τι θα γίνει παρακάτω.” username=”MihalisGeorg”]

Ταυτόχρονα το βιβλίο είναι και μία σπουδή για το τι συμβαίνει όταν, μία μορφή εξουσίας, εδώ η Ρουθ, δίνει άλοθι στους ανθρώπους να ικανοποιήσουν τα κατώτερα ένστικτά τους. Ή να τους επιβάλει να πάνε ένα βήμα παραπέρα.
Γιατί ο αυταρχισμός δεν είναι μόνο απολυταρχικά καθεστώτα, νόμοι και παρεμβάσεις. Η πιο φριχτή μορφή του μπορεί να είναι η μάνα του κολλητού σου που σου επιτρέπει να κακοποιήσεις ένα άλλο άτομο γιατί είναι διαφορετικό.
Η Ρουθ είναι ένα από τα πιο φριχτά τέρατα που έχουν γραφτεί σε ένα βιβλίο τρόμου, το Τέρας της Διπλανής Πόρτας.

Θα μπορούσα να σας έγραφα κατεβατά ολόκληρα.

Δε θα ήταν όμως αρκετά για να σας πουν όλα αυτά που οι 300-κάτι σελίδες του βιβλίου δε θα σας το πούν καλύτερα.

Ναι, αν δεν το καταλάβατε η δεύτερη ανάγνωση ήταν τόσο έντονη όσο και η πρώτη. Αν δεν έχετε διαβάσει το βιβλίο τρέχτε να το κάνετε τώρα!